بررسی فلور قارچ های بیماری زا در هوای منطقه کویری شهرستان اردستان

سابقه و هدف: به منظور آگاهی از نوع و میزان فراوانی گونه های قارچی اعم از ساپروفیت، فرصت طلب و بیماری زا در مناطق کویری، برای اولین بار در پاییز سال 1375 فلور قارچی هوای منطقه کویری شهرستان اردستان مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: تحقیق با طراحی توصیفی و با استفاده از روش پلیت گذاری (محیط کشت سابورو دکستروز آگـار) انجام گرفت. در این بررسی از 9 مـحل مختلف شامل 1ـ نمکـزار، 2ـ جنگل های کـویر (تاغ و گـز) 3ـ زمین های زراعی، 4ـ باغات میوه، 5ـ فضای شهر، 6ـ محل پرورش کبوتر، 7ـ فضای دامداری ها، 8- فضای مرغداری ها، 9ـ چاه های قنات حاوی کبوتر چاهی نمونه برداری به عمل آمد. از 5 محل اول مجموعاً 75 پلیت در 3 زمان صبح و ظهر و عصر و 4 محل دیگر تعداد 40 پلیت و در مجموع 115 نمونه برداری انجام گرفت. یافته ها: تعداد 1051 کلنی قارچی از 115 پلیت شمارش گردید. در این مطالعه قارچ های پنی سیلیوم، کلادوسپوریوم، آسپرژیلوس، آلترناریا و مخمرها فراوان ترین بودند. بیشترین تعداد کلنی قارچ به ترتیب در ساعات زمانی عصر (5/45 درصد)، صبح (7/27 درصد) و ظهر (8/26 درصد) به دست آمد. در میان 9 محل مورد مطالعه، چاه های قنات حاوی کبوتر چاهی، متنوع ترین محل از نظر وجود انواع گونه های قارچی بود. هم چنین بیشترین تعداد کلنی مخمری (9/37 درصد) از این محل جدا گردید. اضافه بر آن تعداد 3 گونه قارچ مشابه اسپوروتریکس شنکئی نیز از این محل جدا گردید. نتیجه گیری و توصیه ها: محل نمونه برداری و فاکتورهای محیطی در تعداد و نوع قارچ های موجود در هوای منطقه کویری مؤثر هستند به طوری که بیشترین تعداد کلنی قارچ از فضای دامداری ها و کمترین از منطقه نمکزار به دلیل شرائط نامساعد محیطی جدا گردید. برخی قارچ ها مثل آلترناریا، پنی سیلیوم، کلادوسپوریوم و مخمرها، حتی در شرائط نامساعد محیطی نیز قادر به رشد هستند. انجام تحقیقات بیشتر در مناطق کویری را توصیه می نماید.